Enthousiaste veertiger – ondernemer met hart voor heldere communicatie – sociale media lover – Dinobuster maar vooral ook gelukkig met de kleine dingen – docent Thomas More Hogeschool
Het moet een goede maand geleden geweest zijn. Partner in crime Elke Wambacq belt mij op met de boodschap dat het toch al lang geleden was dat we een tijdschrift maakten en het lumineuze idee een zomereditie te creëren voor Dinobusters. Sinds de start van ons bedrijfje hebben we immers opnieuw heel veel ideeën en inspiratie opgedaan en we hebben toch echt wel wat aan de wereld te vertellen.
Tussen droom en realiteit staan uiteraard een hele hoop praktische bezwaren. Dat wist Willem Elsschot al. Dus ging de tijd de afgelopen weken voorbij – volgeboekt met heel wat interessante opdrachten bij Thomas More Hogeschool (Office Management Mechelen), de Stad Diksmuide, een warme politieke partij, wat lezingen in scholen en kleinere bedrijven… tot Elke plots vorige week zegt: “ik ga dat tijdschrift maken hé”
We dachten “doe eens zot” – al neem je dat bij ons best héél letterlijk. En na dat weekend, met heel wat heen-en-weer-gemail, sms’jes à volonté en een flinke dosis schrijfkriebels… stellen wij jullie met heel veel trots voor: de zomer-editie van ons Dinobuster-tijdschrift.
Er is de laatste week nogal wat geschreven en gezegd over de sociale media. Toen we vorige week live de verslaggeving rond de verdwijning en het overlijden van Steve Stevaert konden volgen, gevolgd door tonnen bagger op Twitter, was voor velen de maat vol.
Voormalig hoofdredacteur van tijdschrift Story, Thomas Siffer (@TSiffer) oogstte bijzonder veel bijval met deze verontwaardigde tweet, waarbij hij overwoog Twitter te verlaten
Hij had natuurlijk gelijk. Er is die 2de april gigantisch veel geschreven (en gezegd!) dat eigenlijk te grof voor woorden was. Veel waar velen onder ons nog het schaamrood op de wangen van krijgen als we er terug naar gaan kijken (absoluut vermijden: opzoeken #SteveStevaert op Twitter)
De nieuwe song “Carmen” van Stromae (@Stromae) had op geen beter moment kunnen gelanceerd zijn. Daarin bezingt het Belgisch muzikale wonder hoe Twitter een veelvraat-monster is geworden dat ervoor zorgt dat we verglijden in louter nog een streven naar meer volgers. Dat hij het medium zelf keihard nodig heeft en gebruikt om inhoud te delen, laat hij even wijselijk weg 😉
Alleen blijft de vraag: who’s to blame? Wiens schuld is het dat zoveel nonsens online gegooid wordt? En is het allemaal zo nieuw? Is roddelen iets wat door sociale media gebeurt?
Auteur en reclame-man Guillaume Van Der Stighelen (@GuillaumeVDS) nuanceert. Er is altijd achterklap, slecht spreken, roddelen, … geweest – de sociale media maken alleen veel zichtbaarder wat wij écht over elkaar zeggen.
Uiteraard is het bereik en de snelle verspreiding van de berichten iets wat we wel aan sociale media kunnen toeschrijven – maar het gaat wel om ons als mensen die er iets op zetten. Het afschuiven op het medium zelf is hier net iets te makkelijk.
Sara Jane Deputter (@SJDeputter), conversation manager bij FOD Finanicën en dinobuster van het eerste uur, schreef hierover de dag na het overlijden van Stevaert een heel interessante blog: “Samen met Stevaert stierven de sociale media”. Niet de sociale media als medium moeten ter discussie staan. Sociale media zijn en blijven enkel een instrument. Een communicatiemiddel. Niet meer maar ook niet minder.
Laat één ding duidelijk zijn: hoe wij deze sociale media hanteren, daar zijn en blijven wij als mensen wél zelf verantwoordelijk voor.
Alleen… daar wringt het schoentje. Anno 2015 zijn héél veel mensen online actief die nooit enige uitleg over het medium gekregen hebben, en dit doen zonder na te denken over de gevolgen. Al doende leert men, zeker?
De sociale media zijn bovendien zo intuïtief en makkelijk te hanteren, dat veel uitleg ook niet nodig is. De meesten mensen kunnen tegenwoordig wel zo goed met de laptop / tablet / computer / smartphone om dat ze in staat zijn om “iets” op Twitter, Facebook, LinkedIn, … te plaatsen.
En toch… over de inhoud, over wat gepast is en wat niet online, daar horen we niets over. Een hele generatie gebruikers begeeft zich momenteel online zonder énige notie “mediawijsheid“. Onder het mom van “recht op vrije meningsuiting” wordt de grootste nonsens online gegooid – met een snelheid waarmee menig hardlopers jaloers op zouden zijn. Maar is dat recht wel zo absoluut wanneer het puur om beledigen van medemensen gaat? Want dat lijken we massaal te vergeten: we zijn over andere mensen bezig. Die ook allemaal omringd worden door ouders, broers/zussen, kinderen, vrienden en familie. Het is niet omdat iets online gezegd wordt, dat het niet kwetsend kan zijn. Integendeel. De anonimiteit en snelheid van deze media lijkt het ook te ont-menselijken. “Het is niet zo bedoeld” is dan de meest gehoorde uitleg.
Ja, we hebben meer dan ooit nood als samenleving aan een soort “online etiquette” – die eigenlijk zo evident lijkt dat het zelfs jammer is dat we het erover moeten hebben. De realiteit gebiedt mij echter in te zien dat de weg ernaartoe nog lang is.
Nochtans is het simpel… Want beeld je nu eens in…
Wat als… we voortaan bij elk berichtje dat we online willen zetten, onszelf de volgende twee simpele vragen zouden stellen:
Is dit iets wat ik ook face-to-face en luidop aan de betrokkene zou durven zeggen?
Is dit iets waarvan ik het niet erg zou vinden moesten mijn partner, kinderen of zelfs… moeder… het mij horen zeggen?
En wat als we enkel nog berichtjes die aan deze criteria voldeden, online zouden zetten? Volgens mij zouden we zo al heel wat miserie vermijden.
Vorige week zag ik toevallig de TED-talk van Monica Lewinsky. Als prille twintiger kreeg zij zowat de hele wereld over haar, naar aanleiding van haar relatie met toenmalige president van de Verenigde Staten, Bill Clinton. Dat er ze er nog is en haar verhaal nog kan na-vertellen, lijkt mij bij het goed luisteren naar haar verhaal werkelijk een klein mirakel. Toch is ze nu een straffe madam die als spreekbuis fungeert voor verschillende organisaties die online pestgedrag aanpakken. Haar bottom line:
“we need to have more compassion and empathy – online and offline”
Neen… Het gaat niet enkel om de sociale media op zich, maar om alles wat we online doen. Voor wie eens door de grond wil zakken van plaatsvervangende schaamte, kan ik ook de commentaar-velden op artikels van de nieuwssites aanraden. En beeld je in dat nog maar 1% van die commentaren over jouzelf zou gaan. Of over iemand die je graag ziet… Hallucinant.
Ja, we hebben dringend nood aan wat meer etiquette en gedragsregels online. We moeten terug beseffen dat we als mens online gedrag stellen dat effect heeft op anderen. Dat bewustzijn moet een collectief bewustzijn worden. Een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van ons allemaal. Niet enkel een verantwoordelijkheid om het zelf te doen, maar om elk in onze eigen omgeving elkaar ook aan te spreken wanneer je iets ziet wat er echt over gaat.
Laat ons geen zwijgende massa zijn maar zelf gewoon mee nadenken over hoe we allemaal samen ons beter kunnen gedragen. Niet om elkaar met de vinger te wijzen en een verklik-cultuur te creëeren. Wel om samen te zorgen dat de sociale media niet het kind wordt dat met het badwater wordt weggegooid. Want sociale media hadden als doel om mensen met elkaar te verbinden. Laat ze dat dan vooral ook doen, in plaats van met modder naar elkaar te gooien.
En om te eindigen… een kleine wijsheid die mijn oma vroeger altijd zei… Ze geldt volgens mij nog steeds…
“Als je niets liefs kunt zeggen, zeg je beter niets…”
Het gaat allemaal om mensen. It’s all about the people, stupid!*
* met kleine verwijzing naar “It’s the economy, stupid!” (Bill Clinton)
Eerste keynote van de ochtend is ondernemer, auteur, keynote speaker en bron van inspiratie Peter Hinssen. Hij spreekt voor volle zaal van woordvoerders en communicatie-ambtenaren over de tsunami aan technologische evolutie waar we als samenleving op dit moment door gaan. Oude typmachines, muziek- en videocassettekes, de commodore 64, Packman, … Ze passeren allemaal de revue terwijl de zaal beseft “ai, ik word oud” 😉
Het mag gezegd, tijdens de uiteenzetting maakt Peter Hinssen alles absoluut waar wat Steven De Smedt (@deflik) en Steven Van Belleghem (@stevenVBE) mij al over hem vertelden. De presentatie doet je nadenken, houdt een ongelooflijke spiegel voor, confronteert je met je eigen donkere zijden en het gemak waarmee je aanvaardt dat het allemaal niet zo makkelijk is als het lijkt. Bovendien slaagt Hinssen erin om je met humor verschillende keren elegant terug in de tijd te katapulteren, om je een seconde later terug je blik naar de toekomst te doen kijken.
Van alles wat Hinssen zei is één iets enorm blijven hangen bij mij. Organisaties hebben in de toekomst géén nood aan betere woordvoerders en communicatie-ambtenaren. (Die zijn al goed natuurlijk, hihi 🙂 ) Maar … er is wel héél grote nood meer leiderschap. Aan topmannen en topvrouwen die dé stem van hun organisatie vertegenwoordigen – en beseffen dat elke medewerker ambassadeur kan en zal zijn. Leidinggevenden die zelf slim communiceren en rechtstreeks in dialoog gaan met hun klanten. Ter illustratie passeren Jeff Bezos (Amazon.com), PiewDiePie , Elon Musk (Tesla, SpaceX), Pieter Zwart van Coolblue de reveu, alsook van iets dichterbij : Wouter Torfs. Allemaal en stuk voor stuk knappe ondernemers, die zelf de visie van hun organisatie uitademen én… zijn. Voor de overheid mag daar voor mij gerust Frank Van Massenhove bij (voorzitter FOD sociale zekerheid), vergezeld van Fons Leroy (voorzitter VDAB). Zij die beseffen dat je met beperkt communicatiebudget best wel veel kan realiseren – aangezien het bij de toekomstige generaties zal draaien om “social”, netwerken, kennis delen en filteren ipv bij jezelf houden, participatie, …
Wel, op zo’n moment vind ik het altijd zalig om eens rond te kijken. Zoals op een zomers terrasje stiekem over je glas de voorbijgangers begluren… Ik zie enkele geschrokken blikken. Voor mij hoor ik gefluister: “het zal mijn tijd nog wel doen”. En… “zo’n vaart zal het wel niet lopen, nietwaar?” met een buur die heftig knikt. De bevestiging van de zelf-geruststelling. Anderen zitten dan weer te noteren, te lachen (bij momenten is Hinssen’s spiegel echt hilarisch) en heftig mee te knikken. Of natuurlijk: te tweeten over wat Hinssen voor inzichten op ons loslaat – al dan niet voorzien van een #selfie. Kwestie van het eigen netwerk te laten meegenieten 😉
En dan komt de definitie van “werk” voor een hele horde nieuwe medewerkers. Nieuwe enthousiastelingen die in onze organisaties aankomen en voor wie onze wie “werk” terug te brengen is tot “de korte periode van de dag is waar ze oude technologie moeten gebruiken“. Van de 21ste eeuw terug naar de technologie van de 20ste eeuw, om over de arbeidsorganisatie van de 19de eeuw maar te zwijgen
Doet mij alvast denken aan presentatie die ik ooit heb gegeven met Elke Wambacq aan Artevelde Gent over de generatiemix (nov 2014) – waar we focus vooral legden op een mix van talenten, luisteren naar de noden van je medewerkers, en hoe dat allemaal in netwerkorganisaties past.
De kracht van het netwerk is immers dàtgene wat maakt dat de medewerker van de toekomst nog zin heeft om te werken Het geeft extra energie, een nieuw élan… Sharing is Caring.
Wanneer ik Hinssen op het einde van zijn betoog vraag welke rol hij voor communicatie en woordvoerders ziet met het oog op de CEO’s die allemaal zélf woordvoerders worden van hun bedrijf, is het antwoord duidelijk: begeleiden & coachen. Want ook de CEO’s waar hij eerder over spreekt, zijn communicatief enorm geëvolueerd doorheen de jaren. Ze hebben zich goed laten adviseren, zijn samen met communicatie aan de slag gegaan én… ze hebben als CEO goed geluisterd. OK…Ook al stof tot nadenken.
Ik onthou verder nog: privacy wordt sowieso binnenkort een serieuze issue – niet op de krampachtige manier waarmee de discussie nu doorgaans gevoerd wordt (een foto van je kind of niet op facebook, mag ik wel getagd worden, …) – maar doordat de technologie gewoon véél meer gaat kunnen dan wij met ons beperkt brein aankunnen. Want mag ik bv de toekomstige partner van mijn dochters voor het eerst bij ons thuis ontvangen en een glas aanbieden, om na afloop de lip-afdruk te gebruiken voor een grondige DNA-analyse? Het opent alvast perspectieven 😉
En zo gaan we opnieuw terug naar de toekomst.
By the way: wie van jullie herinnert zich nog dat in de 2de film van “Back to the future” de sprong van 30 jaar richting 2015 werd gemaakt? ik alleszins niet meer…
Ik heb alvast één concreet voornemen geformuleerd gisteren: de films nog eens opnieuw bekijken, om te weten hoe visionair (of net niet) men in 1985 was. En 21/10/2015 hier opnieuw een blog over schrijven… Ik heb om te beginnen een knoop in mijn zakdoek gelegd. Of beter gezegd … het in mijn iphone agenda gezet… off course
Benieuwd hoeveel van de aanwezigen mijn voorbeeld volgen 🙂
Aan dag acht zit ik intussen. Acht! Ik kan het bijna zelf niet geloven. Acht dagen van hangen in de zetel, dafalgan als snoepjes en kaarsjes als mijn vaste compagnons (naast de katten Lady en Kizzie die onwaarschijnlijk blij zijn met zoveel aandacht). En dat voor iemand die geboren lijkt met peper in zijn gat en een schijnbaar onverwoestbaar energiepeil. Voor zover ik dat mag zeggen van mijzelf natuurlijk.
Acht dagen houdt dit wanna-be-griepvirus (of wat het ook precies is) mij in zijn greep. En ik kan nog steeds niet zeggen dat dat ziek zijn en ikzelf beste vriendjes zijn geworden. Het fleece dekentje en ikzelf daarentegen…
De pauze-knop met Mc Dreamy
Neen serieus. Het is niet allemaal kommer en kwel geweest de afgelopen week. Want na de eerste 2-3 dagen vol weerstand (ik WIL niet ziek zijn, grrr) beseffen dat je toch niet anders kan en gedwongen wordt om even op je eigen “pauze”-knop te duwen… het heeft uiteindelijk wel wat.
Zo kon ik eindelijk mijn zinnen zetten in een jaargang achterstand op Grey’s Anatomy (verslaving die dateert uit de periode van platliggen bij de zwangerschap van Anaïs – hello mister McDreamy en co). Luisteren naar de stilte die ons huis blijkbaar nog kan uitstralen, wanneer de twee dames naar school zijn. O ja, met de kaarsjes aan natuurlijk, vanille-geur-kaarsen, waardoor het hele week leek alsof ik constant cakes aan het maken was (quod non – zoooo ziek was ik ook niet dat ik ben beginnen bakken). En slapen, véééééééél slapen.
Zie je hem? De olifant in de kamer?
Maar daarover wil ik deze blog natuurlijk niet schrijven 🙂
Voor mij was de klap op de vuurpijl, het toppunt van deze week, ongetwijfeld het boek “De olifant in de kamer” van Sam Furnier.
Eén van mijn medewerkers, Karen, was het enkele maanden geleden aan het lezen en vond het écht iets voor mij. Of dat dan een goed of slecht teken is, laat ik aan jullie oordeel over 😉 maar dat het iets was wat ik met veel enthousiasme heb gelezen, staat vast.
In het boek vertelt deze jonge leidinggevende (amper 9 jaar ouder dan ikzelf) over zijn ervaringen als CEO. Hij werd naar eigen zeggen eerder “bij toeval” CEO van een familiebedrijf, waar hij een grote transformatie in de organisatie moest doorvoeren. In 7 stappen legt hij uit hoe je kunt evolueren tot inspirerend leiderschap (al geeft hij er ineens ook bij toe dat echt inspirerend leidinggeven niet iedereen is gegeven).
Wat mij meteen opvalt, is dat zijn 7 stappen heel veel parallellen vertonen met de 10 stappen die Elke Wambacq, Joke Renneboog en ikzelf hebben gedefinieerd in ons boek “Sssst Hier Werkt Men). Vooral de nadruk op… JEZELF heeft mij serieus tot nadenken aangezet (stap 1: ken jezelf – stap 2: wees je bewust van jezelf en stap 3: let op voor meneer ego) . Verder legt hij de focus op het algemeen belang (boven het individuele belang), je verantwoordelijkheden als leidinggevende, het belang van integriteit en… communicatie. De joker is tot slot het charisma, iets wat je niet kan faken, maar hebt of niet hebt.
Furnier schrijft heel vlot en zonder al teveel poeha, wat ik wel kan waarderen. To the point – doorspekt met eigen voorbeelden – én… hij zet je als lezer constant aan het werk, daagt je uit om je eigen “Darth Vader” onder ogen te komen.
Hij daagt je uit “de olifant in de kamer”, dat wat duidelijk is maar niemand nog durft benoemen, wél recht in de ogen te kijken. En te zien wat je zegt. Legt meteen ook de vinger op de wonde van onze eigen barrières tegen veranderen. In ons eerste boek “Tot Uw Dienst” omschrijven we die barrières adhv een kwadrant dat ons verhindert echt te veranderen: niet erkennen wat je ziet, niet zien wat je denkt, niet zien wat je doet en niet doen wat je zegt.
Doorheen het boek blijft Furnier je uitdagen om ook je eigen gebreken te zien, en vooral te omarmen. Enkel zo kun je immers groeien en tegenwicht bieden aan je eigen hindernissen.
Niets zo moeilijk als communiceren
Ik heb in het boek alleszins (hoe kan het ook anders) het luik over communicatie (de 7de stap) het meest gewaardeerd. Niets is immers zo moeilijk als duidelijk communiceren. Dat moet je mij als hoofd van een communicatie-afdeling niet uitleggen ;-). Want je werkt met mensen, interpretaties door mensen, intenties, non-verbale communicatie, interpretatie van woorden…
Furnier benoemt dan ook heel helder de struikelblokken die je bij je poging tot heldere communicatie tegenkomt: (1) we denken allemaal anders (en iedereen zit dus in zijn eigen “beeld van de wereld”, (2) iedereen verwerkt informatie anders en (3) vertaalt die ook anders, (4) experten houden te weinig rekening met het niet-expert-niveau van de ander, (5) we durven te weinig zeggen dat we iets niet begrijpen en (6) kunnen moeilijk met kritiek om
Of met andere woorden: het grote drama van communicatie is de illusie dat ze goed heeft plaats gevonden. Nou, dat heb ik tijdens die week ziekteverlof serieus kunnen (her)kauwen. Over zender en ontvanger en intenties achter boodschappen. En over hoe ik zelf daarin mijn rol opneem, maar ook anderen daarbij kan stimuleren. Ideeën genoeg.
Maar eerst nog… even rust
En toch moet ik mijn batterijtjes respecteren. Ik hoop alvast dat ik met nog 1 dagje extra rust er weer terug tegenaan kan in Brussel. De goede intenties om als leidinggevende met dit boek verder aan de slag te gaan, zijn er in elk geval. Maar nu eerst nog wat genieten van de rust van de kaarsjes. En beseffen dat ik energie maar 1x kan uitgeven.. dus zeker in het begin wat zuinig ga moeten zijn…
Ach, toch mooi, die dansende lichtjes met sterke vanille geur… Home is where the heart is ❤
Werken aan de toekomst... doe je samen... 
