It’s all about the people, stupid!

Er is de laatste week nogal wat geschreven en gezegd over de sociale media. Toen we vorige week live de verslaggeving rond de verdwijning en het overlijden van Steve Stevaert konden volgen, gevolgd door tonnen bagger op Twitter, was voor velen de maat vol.

Voormalig hoofdredacteur van tijdschrift Story, Thomas Siffer (@TSiffer) oogstte bijzonder veel bijval met deze verontwaardigde tweet, waarbij hij overwoog Twitter te verlaten

Schermafbeelding 2015-04-08 om 09.23.37

Hij had natuurlijk gelijk. Er is die 2de april gigantisch veel geschreven (en gezegd!) dat eigenlijk te grof voor woorden was. Veel waar velen onder ons nog het schaamrood op de wangen van krijgen als we er terug naar gaan kijken (absoluut vermijden: opzoeken #SteveStevaert op Twitter)

De nieuwe song “Carmen” van Stromae (@Stromae) had op geen beter moment kunnen gelanceerd zijn. Daarin bezingt het Belgisch muzikale wonder hoe Twitter een veelvraat-monster is geworden dat ervoor zorgt dat we verglijden in louter nog een streven naar meer volgers. Dat hij het medium zelf keihard nodig heeft en gebruikt om inhoud te delen, laat hij even wijselijk weg 😉

Alleen blijft de vraag: who’s to blame? Wiens schuld is het dat zoveel nonsens online gegooid wordt? En is het allemaal zo nieuw? Is roddelen iets wat door sociale media gebeurt?

Auteur en reclame-man Guillaume Van Der Stighelen (@GuillaumeVDS) nuanceert. Er is altijd achterklap, slecht spreken, roddelen, … geweest – de sociale media maken alleen veel zichtbaarder wat wij écht over elkaar zeggen.

Schermafbeelding 2015-04-08 om 09.31.07

Uiteraard is het bereik en de snelle verspreiding van de berichten iets wat we wel aan sociale media kunnen toeschrijven – maar het gaat wel om ons als mensen die er iets op zetten. Het afschuiven op het medium zelf is hier net iets te makkelijk.

Sara Jane Deputter (@SJDeputter), conversation manager bij FOD Finanicën en dinobuster van het eerste uur, schreef hierover de dag na het overlijden van Stevaert een heel interessante blog: “Samen met Stevaert stierven de sociale media”. Niet de sociale media als medium moeten ter discussie staan. Sociale media zijn en blijven enkel een instrument. Een communicatiemiddel. Niet meer maar ook niet minder.

Laat één ding duidelijk zijn: hoe wij deze sociale media hanteren, daar zijn en blijven wij als mensen wél zelf verantwoordelijk voor.

Alleen… daar wringt het schoentje. Anno 2015 zijn héél veel mensen online actief die nooit enige uitleg over het medium gekregen hebben, en dit doen zonder na te denken over de gevolgen. Al doende leert men, zeker?

De sociale media zijn bovendien zo intuïtief en makkelijk te hanteren, dat veel uitleg ook niet nodig is. De meesten mensen kunnen tegenwoordig wel zo goed met de laptop / tablet / computer / smartphone om dat ze in staat zijn om “iets” op Twitter, Facebook, LinkedIn, … te plaatsen.

En toch… over de inhoud, over wat gepast is en wat niet online, daar horen we niets over. Een hele generatie gebruikers begeeft zich momenteel online zonder énige notie “mediawijsheid“. Onder het mom van “recht op vrije meningsuiting” wordt de grootste nonsens online gegooid – met een snelheid waarmee menig hardlopers jaloers op zouden zijn. Maar is dat recht wel zo absoluut wanneer het puur om beledigen van medemensen gaat? Want dat lijken we massaal te vergeten: we zijn over andere mensen bezig. Die ook allemaal omringd worden door ouders, broers/zussen, kinderen, vrienden en familie. Het is niet omdat iets online gezegd wordt, dat het niet kwetsend kan zijn. Integendeel. De anonimiteit en snelheid van deze media lijkt het ook te ont-menselijken. “Het is niet zo bedoeld” is dan de meest gehoorde uitleg.

Ja, we hebben meer dan ooit nood als samenleving aan een soort “online etiquette” – die eigenlijk zo evident lijkt dat het zelfs jammer is dat we het erover moeten hebben. De realiteit gebiedt mij echter in te zien dat de weg ernaartoe nog lang is.

Nochtans is het simpel… Want beeld je nu eens in…

Wat als… we voortaan bij elk berichtje dat we online willen zetten, onszelf de volgende twee simpele vragen zouden stellen:

  • Is dit iets wat ik ook face-to-face en luidop aan de betrokkene zou durven zeggen?
  • Is dit iets waarvan ik het niet erg zou vinden moesten mijn partner, kinderen of zelfs… moeder… het mij horen zeggen?

En wat als we enkel nog berichtjes die aan deze criteria voldeden, online zouden zetten? Volgens mij zouden we zo al heel wat miserie vermijden.

Vorige week zag ik toevallig de TED-talk van Monica Lewinsky. Als prille twintiger kreeg zij zowat de hele wereld over haar, naar aanleiding van haar relatie met toenmalige president van de Verenigde Staten, Bill Clinton. Dat er ze er nog is en haar verhaal nog kan na-vertellen, lijkt mij bij het goed luisteren naar haar verhaal werkelijk een klein mirakel. Toch is ze nu een straffe madam die als spreekbuis fungeert voor verschillende organisaties die online pestgedrag aanpakken. Haar bottom line:

“we need to have more compassion and empathy – online and offline”

Neen… Het gaat niet enkel om de sociale media op zich, maar om alles wat we online doen. Voor wie eens door de grond wil zakken van plaatsvervangende schaamte, kan ik ook de commentaar-velden op artikels van de nieuwssites aanraden. En beeld je in dat nog maar 1% van die commentaren over jouzelf zou gaan. Of over iemand die je graag ziet… Hallucinant.

Ja, we hebben dringend nood aan wat meer etiquette en gedragsregels online. We moeten terug beseffen dat we als mens online gedrag stellen dat effect heeft op anderen. Dat bewustzijn moet een collectief bewustzijn worden. Een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van ons allemaal. Niet enkel een verantwoordelijkheid om het zelf te doen, maar om elk in onze eigen omgeving elkaar ook aan te spreken wanneer je iets ziet wat er echt over gaat.

Laat ons geen zwijgende massa zijn maar zelf gewoon mee nadenken over hoe we allemaal samen ons beter kunnen gedragen. Niet om elkaar met de vinger te wijzen en een verklik-cultuur te creëeren. Wel om samen te zorgen dat de sociale media niet het kind wordt dat met het badwater wordt weggegooid. Want sociale media hadden als doel om mensen met elkaar te verbinden. Laat ze dat dan vooral ook doen, in plaats van met modder naar elkaar te gooien.

En om te eindigen… een kleine wijsheid die mijn oma vroeger altijd zei… Ze geldt volgens mij nog steeds…

“Als je niets liefs kunt zeggen, zeg je beter niets…”

Het gaat allemaal om mensen. It’s all about the people, stupid!*

* met kleine verwijzing naar “It’s the economy, stupid!” (Bill Clinton)

Back to the future – en terug…

Kennen jullie de film nog van “Back to the future” met Michael J Fox en Christopher Lloyd?

back to the future

Tjonge, is dat lang geleden dat ik nog aan die filmenreeks had gedacht. Tot gisteren. Ik was toen op de studiedag “Communicatie 2020 – ben jij er klaar voor” (op twitter te volgen met hashtag #comm2020″).

Eerste keynote van de ochtend is ondernemer, auteur, keynote speaker en bron van inspiratie Peter Hinssen. Hij spreekt voor volle zaal van woordvoerders en communicatie-ambtenaren over de tsunami aan technologische evolutie waar we als samenleving op dit moment door gaan. Oude typmachines, muziek- en videocassettekes, de commodore 64, Packman, … Ze passeren allemaal de revue terwijl de zaal beseft “ai, ik word oud” 😉

Het mag gezegd, tijdens de uiteenzetting maakt Peter Hinssen alles absoluut waar wat Steven De Smedt (@deflik) en Steven Van Belleghem (@stevenVBE) mij al over hem vertelden. De presentatie doet je nadenken, houdt een ongelooflijke spiegel voor, confronteert je met je eigen donkere zijden en het gemak waarmee je aanvaardt dat het allemaal niet zo makkelijk is als het lijkt. Bovendien slaagt Hinssen erin om je met humor verschillende keren elegant terug in de tijd te katapulteren, om je een seconde later terug je blik naar de toekomst te doen kijken.

Van alles wat Hinssen zei is één iets enorm blijven hangen bij mij. Organisaties hebben in de toekomst géén nood aan betere woordvoerders en communicatie-ambtenaren. (Die zijn al goed natuurlijk, hihi 🙂 ) Maar … er is wel héél grote nood meer leiderschap. Aan topmannen en topvrouwen die dé stem van hun organisatie vertegenwoordigen – en beseffen dat elke medewerker ambassadeur kan en zal zijn. Leidinggevenden die zelf slim communiceren en rechtstreeks in dialoog gaan met hun klanten. Ter illustratie passeren Jeff Bezos (Amazon.com), PiewDiePie , Elon Musk (Tesla, SpaceX), Pieter Zwart van Coolblue de reveu, alsook  van iets dichterbij : Wouter Torfs. Allemaal en stuk voor stuk knappe ondernemers, die zelf de visie van hun organisatie uitademen én… zijn. Voor de overheid mag daar voor mij gerust Frank Van Massenhove bij (voorzitter FOD sociale zekerheid), vergezeld van Fons Leroy (voorzitter VDAB). Zij die beseffen dat je met beperkt communicatiebudget best wel veel kan realiseren – aangezien het bij de toekomstige generaties zal draaien om “social”, netwerken, kennis delen en filteren ipv bij jezelf houden, participatie, …

Wel, op zo’n moment vind ik het altijd zalig om eens rond te kijken. Zoals op een zomers terrasje stiekem over je glas de voorbijgangers begluren… Ik zie enkele geschrokken blikken. Voor mij hoor ik gefluister: “het zal mijn tijd nog wel doen”. En… “zo’n vaart zal het wel niet lopen, nietwaar?” met een buur die heftig knikt. De bevestiging van de zelf-geruststelling. Anderen zitten dan weer te noteren, te lachen (bij momenten is Hinssen’s spiegel echt hilarisch) en heftig mee te knikken. Of natuurlijk: te tweeten over wat Hinssen voor inzichten op ons loslaat – al dan niet voorzien van een #selfie. Kwestie van het eigen netwerk te laten meegenieten 😉

Schermafbeelding 2015-02-24 om 22.13.32

En dan komt de definitie van “werk” voor een hele horde nieuwe medewerkers. Nieuwe enthousiastelingen die in onze organisaties aankomen en voor wie onze wie “werk” terug te brengen is tot “de korte periode van de dag is waar ze oude technologie moeten gebruiken“. Van de 21ste eeuw terug naar de technologie van de 20ste eeuw, om over de arbeidsorganisatie van de 19de eeuw maar te zwijgen

Schermafbeelding 2015-02-25 om 07.30.03

Doet mij alvast denken aan presentatie die ik ooit heb gegeven met Elke Wambacq aan Artevelde Gent over de generatiemix (nov 2014) – waar we focus vooral legden op een mix van talenten, luisteren naar de noden van je medewerkers, en hoe dat allemaal in netwerkorganisaties past.

De kracht van het netwerk is immers dàtgene wat maakt dat de medewerker van de toekomst nog zin heeft om te werken Het geeft extra energie, een nieuw élan… Sharing is Caring.

Wanneer ik Hinssen op het einde van zijn betoog vraag welke rol hij voor communicatie en woordvoerders ziet met het oog op de CEO’s die allemaal zélf woordvoerders worden van hun bedrijf, is het antwoord duidelijk: begeleiden & coachen. Want ook de CEO’s waar hij eerder over spreekt, zijn communicatief enorm geëvolueerd doorheen de jaren. Ze hebben zich goed laten adviseren, zijn samen met communicatie aan de slag gegaan én… ze hebben als CEO goed geluisterd. OK…Ook al stof tot nadenken.

Ik onthou verder nog: privacy wordt sowieso binnenkort een serieuze issue – niet op de krampachtige manier waarmee de discussie nu doorgaans gevoerd wordt (een foto van je kind of niet op facebook, mag ik wel getagd worden, …) – maar doordat de technologie gewoon véél meer gaat kunnen dan wij met ons beperkt brein aankunnen. Want mag ik bv de toekomstige partner van mijn dochters voor het eerst bij ons thuis ontvangen en een glas aanbieden, om na afloop de lip-afdruk te gebruiken voor een grondige DNA-analyse? Het opent alvast perspectieven 😉

En zo gaan we opnieuw terug naar de toekomst.

By the way: wie van jullie herinnert zich nog dat in de 2de film van “Back to the future” de sprong van 30 jaar richting 2015 werd gemaakt? ik alleszins niet meer…

Schermafbeelding 2015-02-24 om 22.10.31

Ik heb alvast één concreet voornemen geformuleerd gisteren: de films nog eens opnieuw bekijken, om te weten hoe visionair (of net niet) men in 1985 was. En 21/10/2015 hier opnieuw een blog over schrijven… Ik heb om te beginnen een knoop in mijn zakdoek gelegd. Of beter gezegd … het in mijn iphone agenda gezet… off course

Benieuwd hoeveel van de aanwezigen mijn voorbeeld volgen 🙂

sociale media – de hype voorbij

Image

Bijna dagelijks word ik – online en offline (in real life) – aangesproken over de sociale media. Wat ik uiteraard fijn vind want hé, iedereen heeft zijn “dada” en dit is er duidelijk één van mij. Wanneer die aanspreking begint met … “zeg Nancy, we willen “iets” met de sociale media doen, heb jij zo geen plan klaarliggen”, gaan mijn haren recht staan. Ik waarschuw bij deze ook degene die mij tegen het lijf lopen en met zo’n zin willen openen: DON’T! Ik ben er allergisch aan. Krijg er de rietepetieten van. Vind ik dus niet fijn

Waarom dan, hoor ik je denken. Wel… het getuigt voor mij van weinig doorzicht in hoe de sociale media werken. En vooral: waarom je ze gebruikt.

Sociale media zijn NIET een manier om snel-snel éénrichtingsgewijs je verhaal te brengen. Veel overheden – en laat ons eerlijk zijn, ook veel privé-bedrijven – denken nog al te vaak dat “klanten” op hen zitten te wachten. Dat zij hunkeren naar jouw aankondiging van een studiedag, van een hot event dat je organiseert, boek, artikel … dat je geschreven hebt.

Wake up call: dat is NIET zo – volgens mijn bescheiden mening toch

Sociale media zijn ook géén manier om jezelf te verkopen, te “scoren”. Mensen kijken daar tegenwoordig dwars door, als je niet authentiek bent. Echt. Lijkt me dus geen goed plan.

Als je “iets” met “de sociale media” wil gaan doen als organisatie, afdeling, entiteit, laat dit dan aub passen in een weldoordachte strategie. In een groter geheel. Strategie is voor alle duidelijkheid geen 250p tellend boek dat in de kast stof ligt te vergaren, maar moet gereflecteerd worden in wie je aanwerft en in huis hebt – je medewerkers en ambassadeurs (dé echte aanspreekpunten voor je klanten en dus van kapitaal belang). Het moet je waarden, wie je bent en waar je voor staat weerspiegelen en moet mooi passen bij de vooropgestelde doelstellingen (met de resultaten die je wil bereiken).

Je kan “de sociale media” dus ook niet zomaar gaan gebruiken om “rap rap” wat publiciteit voor een evenement te krijgen. Het vergt aandacht en tijd om een bepaald profiel te maken en te onderhouden. Om te luisteren naar wat je klanten nu al te vertellen hebben over en aan je en er na verloop van tijd ook op te gaan reageren.

En mag je dan nooit via die sociale media gaan reageren en zaken aankondigen? Natuurlijk wel. Zolang het maar past in je verhaal. In je strategie. In wie je bent en wat je doet. Dan spreekt het ook je “volgers” aan. En wie weet, misschien worden zij ook ambassadeur van jouw organisatie. Ongevraagde mond-aan-mond-reclame is de beste reclame die je kan hebben. Daar kan geen enkele betalende advertentie of campgagne tegenop.

Het wordt volgens mij dus hoog tijd om de hype van de sociale media achter ons te laten. Want een hype, dat doe je “zomaar”. Zonder erover na te denken. Omdat het moet. Om dan vast te stellen dat je er niets van bakt en “o help” die klanten beginnen reageren en wat moet je daar dan weer mee? Tijd in steken of wat?

Ja dus.

De hype voorbij betekent volgens mij: ze actief gaan gebruiken. Maar weloverwogen. Met mensen die er oog voor hebben. En passie. Om zo een converserende overheid of onderneming te worden. Want de pot verwijt de ketel vaak dat ie zwart ziet – overheid en privé. Beiden hebben volgens mij nog een lange weg af te leggen in het luisteren naar hun klanten en… elkaar. Laat die #ConGov maar geboren worden (conversation governement) – en doe er ineens een #ConCom (Conversation Company – zie Steven Van Belleghem) bij.

Een beetje dromen mag hé

(zeker als je nog maar net uit verlof komt, niet?)